Polska - bezpieczny kraj płatności kartowych
Polska jest liderem w zakresie bezpieczeństwa kart płatniczych. W porównaniu do innych krajów europejskich skala przestępstw związanych z kartami płatniczymi jest wielokrotnie niższa (z danych Europejskiego Banku Centralnego za 2016 rok, wynika, że wartość fraudów przy wykorzystaniu kart płatniczych w całości wartości transakcji kartami w Polsce wynosi jedynie 0,005% i jest to najlepszy wynik w Unii Europejskiej). Nowoczesne technologie wykorzystywane przez wydawców kart sprawiają, że poziom bezpieczeństwa kart płatniczych w Polsce utrzymywany jest od lat na wysokim poziomie.
Technologia
Polski rynek kart płatniczych jest niemal w 100% zgodny z wymogami technologii EMV. Oznacza to, że prawie wszystkie karty w Polsce są wyposażone w mikroprocesor, który zapewnia bezpieczne przechowywanie danych, jak również to, że większość urządzeń do przeprowadzania transakcji w świecie realnym obsługuje karty z wykorzystaniem komunikacji z mikroprocesorem (transakcje zbliżeniowe również dokonywane są przy wykorzystaniu komunikacji terminali z mikroprocesorem umieszczonym na karcie). Polscy wydawcy i agenci rozliczeniowi spełniają rygorystyczne wymogi organizacji międzynarodowych dotyczące bezpiecznego przeprowadzania, rozliczania i przekazywania danych o dokonanych transakcjach. Coraz więcej kart służących do dokonywania transakcji w Internecie wykorzystuje najbardziej zaawansowanie i bezpieczne technologie oraz metody uwierzytelniania posiadacza karty i potwierdzania transakcji (technologia 3D Secure). Ponad 95% transakcji w polskich sklepach internetowych przeprowadza się przy zastosowaniu kart wyposażonych w tę technologię. Banki wydawcy kart i agenci rozliczeniowi wykorzystują zaawansowane technologie i narzędzia monitorujące dokonywane transakcje, które pozwalają weryfikować i nadzorować przeprowadzane transakcje w celu wykrywania i zapobiegania transakcjom nieuprawnionym.
Prawo
W Polsce obowiązują przepisy prawa, zgodne z regulacjami europejskimi, ograniczające odpowiedzialność finansową posiadacza karty w przypadku wystąpienia transakcji nieuprawnionych. Jeżeli posiadacz nie przyczynił się do zaistnienia takich transakcji, do czasu zgłoszenia zastrzeżenia karty odpowiada maksymalnie do równowartości w walucie polskiej 50 euro. Po zastrzeżeniu karty odpowiedzialność posiadacza jest ograniczona do zera. Dlatego tak ważne jest szybkie zastrzeżenie karty. Wydawcy kart niejednokrotnie proponują obniżenie, lub wyłączenie odpowiedzialności posiadacza karty poprzez ubezpieczenie karty. Ubezpieczenie takie wiąże się z niewielką dodatkową opłatą pobieraną od posiadacza karty. W każdym przypadku podstawą do wystąpienia ograniczenia odpowiedzialności jest zastrzeżenie karty przez posiadacza, jak również zgłoszenie przez niego reklamacji określonych transakcji, które obciążyły jego rachunek.
Po otrzymaniu karty:
1. Sprawdź, czy koperta z kartą i PIN kodem nie jest uszkodzona, a dane na karcie zgadzają się z Twoimi danymi. Jeżeli koperty są uszkodzone lub dane niezgodne z Twoimi danymi podanymi wydawcy - skontaktuj się z nim. 2. Podpisz otrzymaną kartę niezmywalnym długopisem lub flamastrem np. do oznaczania płyt CD lub DVD. Pamiętaj, że podpis na karcie musi być zgodny z podpisem, który został złożony na umowie o kartę płatniczą i tak samo muszą być podpisywane wydruki z terminali, które możesz otrzymać do podpisu, kiedy nie podajesz PIN kodu. 3. Zapamiętaj PIN kod. 4. Kopertę z PIN kodem schowaj w domu w bezpiecznym miejscu, albo zniszcz przed wyrzuceniem, w sposób uniemożliwiający poznanie osobom postronnym Twojego numeru PIN. 5. Nigdy nie zapisuj PIN kodu na kartce ani na karcie i nie noś ze sobą. 6. Pamiętaj: PIN kod powinieneś znać tylko Ty i nie możesz go przekazywać nikomu innemu.
Transakcje w terminalach, bankomatach i urządzeniach samoobsługowych
1. Posługiwać się kartą może wyłącznie uprawniony posiadacz, czyli osoba wskazana w umowie o kartę płatniczą, której dane umieszczone są na karcie. 2. Niezgodne z prawem i zawartą z wydawcą umową jest przekazywanie karty innej osobie wraz z danymi umożliwiającymi dokonywanie transakcji (np. informacją o tym jaki jest numer PIN). Przekazanie takich danych jest równoznaczne z wyłączeniem limitu odpowiedzialności posiadacza za transakcje nieuprawnione. W takiej sytuacji posiadacz ponosi pełną odpowiedzialność za transakcje dokonane przez osoby którym udostępnił kartę i dane pozwalające na dokonanie transakcji. 3. Podając PIN kod zarówno w terminalu jak i w bankomacie - zasłaniaj klawiaturę. W miejscach, gdzie terminal nie znajduje się przy ladzie (np. restauracja), poproś obsługę o przyniesienie terminala lub poproś pracownika o wskazanie miejsca instalacji urządzenia, tak żebyś mógł dokonać transakcji nie tracąc karty z oczu. Poza sytuacjami, w których widzisz co się dzieje z kartą (np. przekazując ekspedientce w sklepie), nigdy nie dopuszczaj do sytuacji, w której udostępniasz kartę osobie trzeciej i tracisz ją z oczu. 4. Kiedy zostaniesz poproszony, przez osobę przyjmującą płatność kartą, o dowód tożsamości - okaż go. Akceptant w sytuacji powzięcia wątpliwości co do tożsamości osoby dokonującej transakcji ma prawo do jej zweryfikowania. Pamiętaj nie chodzi o utrudnienie, tylko o ograniczenie możliwości dokonywania transakcji przez osoby nieuprawnione - stanowi to również kolejną barierę ochronną przez oszustami. 5. Gdy masz wątpliwości co do prawidłowości przeprowadzenia transakcji lub trudności w jej dokonaniu - skontaktuj się z wydawcą karty. 6. W sytuacji gdy nie otrzymałeś pieniędzy z bankomatu lub kwota jest inna, niż wpisana przez Ciebie - zgłoś się do wydawcy karty. Możesz zostać poproszony o zgłoszenie takiego wydarzenia w drodze reklamacji.
Transakcje w Internecie
1. Dokonując transakcji internetowych należy zwrócić uwagę na to czy sklep jest zaufany, a transakcje dokonywane w bezpiecznym połączeniu (oznaczone jest symbolem zamkniętej kłódki, a adres rozpoczyna się od „https://”). Po kliknięciu na znaczek kłódki pojawią się informacje dotyczące właściciela certyfikatu, a także data ważności certyfikatu. 2. Warto dowiedzieć się, czy wydawca karty umożliwia włączenie dokonywania transakcji internetowych przy wykorzystaniu bezpieczniej technologii uwierzytelniania (3D Secure), włączyć ją dla transakcji internetowych i przy jej wykorzystaniu dokonywać zakupów. 3. Przy dokonywaniu zakupów przez Internet, w sytuacji gdy towar nie został Ci dostarczony lub był niezgodny z zamówionym, możesz zgłosić reklamację do wydawcy karty, nawet odzyskać kwotę zapłaconą kartą za ten towar. 4. Nigdy nie podawaj danych z karty na stronach, które budzą Twoje wątpliwości oraz na takich których nie znasz i nie możesz uzyskać informacji o ich rzetelności od innych użytkowników. 5. Kiedy transakcja budzi wątpliwości, lub pojawią się na koncie karty transakcje budzące Twoje zastrzeżenia - zgłoś się do wydawcy karty.
Transakcje zbliżeniowe:
1. Poziom bezpieczeństwa transakcji zbliżeniowych jest adekwatny do transakcji dokonywanych tymi kartami przy wykorzystaniu mikroprocesora i bezpośredniej, stykowej transakcji w terminalu. 2. Transakcje zbliżeniowe są szybsze od transakcji tradycyjnych, natomiast dedykowane są do dokonywania drobniejszych płatności. W przypadku wyższych kwot możesz zostać poproszony o podanie kodu PIN albo włożenie karty do terminala. 3. Ze względów bezpieczeństwa, kiedy dokonujesz dużej liczby transakcji bezstykowych możesz również być proszony o dokonywanie niektórych z nich w sposób tradycyjny i o podanie PIN kodu. 4. Jeżeli nie chcesz korzystać z funkcjonalności zbliżeniowej karty zorientuj się, czy wydawca Twojej karty nie zapewnia możliwości wyłączenia tej funkcjonalności lub wydania Ci karty jej pozbawionej. Należy jednak pamiętać, że transakcje zbliżeniowe znacznie skracają czas dokonywania płatności, a przy tym zwiększają wygodę użytkownika karty zbliżeniowej, a ponadto wydawcy takich kart dokładają wszelkich starań, by zapewnić optymalny poziom bezpieczeństwa tej technologii.
Potwierdzenia transakcji:
1. Pamiętaj, aby po każdej transakcji zabierać potwierdzenie jej dokonania, a w przypadku transakcji internetowych weryfikować ich dokonanie poprzez sprawdzenie operacji na rachunku karty. 2. Potwierdzenia transakcji należy przechowywać co najmniej przez okres, w którym rozliczane są transakcje. Posiadanie potwierdzeń transakcji ułatwia identyfikację przeprowadzonych płatności, jak również może posłużyć do zidentyfikowania operacji podejrzanych lub operacji nieuprawnionych. 3. Warto również pamiętać, iż bank może kontaktować się z posiadaczem sam, bez wcześniejszej inicjatywy posiadacza, w celu ustalenia, czy dana transakcja została, lub właśnie jest dokonywana. W przypadku kontaktu telefonicznego ze strony banku należy pamiętać, iż pracownik powinien podać imię i nazwisko oraz poinformować, iż można zweryfikować jego tożsamość poprzez oddzwonienie na numer infolinii bankowej. Pracownik na pewno nie będzie wymagał podawania przez telefon danych karty jak również PIN kodu lub innych numerów z karty. W sytuacji gdyby ktoś dzwoniący wypytywał o te dane należy przerwać połączenie i skontaktować się z wydawcą karty przekazując informacje o tego typu wydarzeniu.
Zachowaj spokój
1. Utrata karty jest stresującym wydarzeniem, jednak podejmując odpowiednie działania można uchronić się lub zminimalizować ewentualne negatywne skutki. 2. Im szybsza reakcja po spostrzeżeniu utraty karty, tym większe szanse na niedopuszczenie do negatywnych konsekwencji. 3. W pierwszej kolejności konieczne jest skontaktowanie się z wydawcą w celu zgłoszenia utraty karty.
Skontaktuj się z wydawcą
1. Kontakt z wydawcą karty może być kontaktem osobistym (wizyta w jednostce wydawcy), jednak najczęściej i najwygodniej jest skontaktować się telefonicznie. 2. Po uzyskaniu połączenia z osobą przyjmującą zgłoszenie należy podać dane, o które zostaniemy poproszeni w celu identyfikacji, jak również identyfikacji karty, której zastrzeżenie chcemy zgłosić. 3. Żeby zastrzec kartę nie musisz pamiętać jej numeru! Wystarczy kontakt z wydawcą. Pracownik przyjmujący zgłoszenie może zidentyfikować kartę, której dotyczy zastrzeżenie bez znajomości jej numeru. 4. Zadzwoń na numer 828 828 828 w celu zastrzeżenia karty!
Postępuj zgodnie z poleceniami osoby przyjmującej informacje
1. Pracownik przyjmujący zgłoszenie utraty karty poinformuje Cię o przyjęciu informacji. Może również poprosić o potwierdzenie zgłoszenia w formie pisemnej lub elektronicznej - procedura jest uzależniona od polityki wydawcy w tym zakresie. 2. Możesz również zostać poproszony o weryfikację transakcji , które były dokonywane kartą utraconą i zgłoszenie ewentualnych transakcji, których dokonania nie potwierdzasz. 3. Jeżeli utraciłeś kilka kart pamiętaj, żeby poinformować o wszystkich utraconych kartach i zgłosić prośbę o ich zastrzeżenie. Jeżeli utraciłeś karty różnych wydawców skontaktuj się z każdym z nich i przekaż o tym informacje. 4. Zgłaszając fakt utraty karty poproś o jej zastrzeżenie - uniemożliwi to dokonanie tymi kartami transakcji przez osoby nieuprawnione. 5. Pamiętaj, iż obowiązek zgłoszenia informacji o utracie karty, jak również zgłoszenie zastrzeżenia jest obowiązkiem posiadacza wynikającym zarówno z przepisów prawa, jak również z umowy o kartę płatniczą, którą zawarłeś z wydawcą. Nie wywiązanie się z tego może skutkować poniesieniem przez Ciebie wszystkich negatywnych konsekwencji związanych z utratą karty.
W sytuacji wystąpienie transakcji kartą utraconą, zgłoś wydawcy reklamację
1. Zgłoszenie reklamacji może dotyczyć zarówno transakcji dokonanych kartą utraconą, które zostały przeprowadzone przez osobę nieuprawnioną, jak również transakcji , które znalazły się na zestawieniu transakcji, a budzą podejrzenia. 2. Sposób zgłoszenia reklamacji powinien Ci zostać przedstawiony przez pracownika przyjmującego zgłoszenie. Jeżeli nie otrzymałeś takich informacji możesz o nie poprosić w czasie rozmowy. 3. Procedura składania reklamacji jest również opisana w umowie podpisanej z wydawcą lub w regulaminie. 4. Wydawca rozpatruje reklamację w terminie wskazanym w umowie. Jest to związane z koniecznością przeprowadzenia weryfikacji danych o przeprowadzonej transakcji, jak również wyjaśnienia okoliczności z podmiotami ją przeprowadzającymi i przetwarzającymi (np. agent rozliczeniowy, akceptant).
Karta - instrument bezpieczny
Karty wydawane w Polsce są bezpiecznymi instrumentami. Płatności nimi dokonywane są, bez względu na sposób płacenia (terminal w sklepie, Internet), technologię płatności (z wykorzystaniem paska magnetycznego, mikroprocesora, czy zbliżeniowo) transakcjami bezpiecznymi. Zawsze występuje ryzyko wystąpienia transakcji nieuprawnionych, jednak jak pokazują statystki polskie i międzynarodowe, ich występowanie w Polsce w porównaniu do innych krajów jest znikome.
Posiadacz karty - ważne ogniwo w łańcuchu bezpieczeństwa
Należy pamiętać, że posiadacz karty jest podmiotem, którego działania wywierają znaczący wpływ na poziom bezpieczeństwa kart płatniczych. Z tego powodu należy dokładać należytej staranności w zakresie ochrony kart i danych umożliwiających dokonywanie nimi transakcji. Podejmowanie takich działań jest obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa, jak również z umów zawieranych z wydawcami kart przez posiadaczy.
Przekazywanie karty czy danych umożliwiających dokonanie transakcji kartowej osobom nieuprawnionym (takimi osobami są również członkowie najbliższej rodziny) jest niedopuszczalne, a wszelkie konsekwencje tego typu działań obciążają posiadacza karty.
Jeżeli chcesz się dowiedzieć więcej na temat bezpiecznego posługiwania się kartą zajrzyj na stronę: http://zbp.pl/dla-konsumentow/bezpieczny-bank/karty-bankowe